Η Λίμνη Κερκίνη - Υγρότοπος - Η Σύμβαση RAMSAR
Η Λίμνη Κερκίνη
ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΟΤΟΠΩΝ - ΥΓΡΟΤΟΠΩN
Η Λίμνη Κερκίνη αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση υγροτόπου. Δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή φράγματος στον ρου του ποταμού Σρτυμόνα στο ύψος του χωριού Λιθότοπος. Αρχικός σκοπός της ήταν η συγκράτηση των πλημμυρικών νερών του Στρυμόνα, αλλά αργότερα χρησιμοποιήθηκε και για αποθήκευση νερού για την άρδευση του κάμπου των Σερρών. Στη θέση της προϋπήρχε ένα σύνθετο σύστημα εκτεταμένων και ρηχών υγροτόπων, που τροφοδοτούνταν από τα νερά του ποταμού.
Η Λίμνη Κερκίνη έχει πλούσια βλάστηση με φυτά που επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού (πλευστόφυτα),φυτά ριζωμένα στο βυθό τα οποία αναπτύσσονται μέσα στο νερό ή στην επιφάνεια (νούφαρα, ποταμογείτονες) και φυτά των καλαμώνων και των υγρών λιβαδιών. Η είσοδος θρεπτικών στοιχείων στη λίμνη από το Στρυμόνα ευνόησε την ανάπτυξη της βλάστησης. `Ομως η διακύμανση της στάθμης μέχρι και πέντε μέτρα κατ' έτος είχε ως αποτέλεσμα, πολλά είδη να εξαφανισθούν, μη μπορώντας να προσαρμοστούν στην αυξομείωση του βάθους του νερού.
Στην ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Κερκίνης υπάρχουν πολλά είδη θηλαστικών, αρκετά από τα οποία είναι απειλούμενα, όπως η Βίδρα, το Ζαρκάδι, το Τσακάλι, ο Λύκος, η Αγριόγατα, ενώ υπάρχουν και αρκετά κοινά είδη όπως η Αλεπού, η Νυφίτσα, ο Αγριόχοιρος, ο Λαγός, ο Σκαντζόχοιρος, ο Ασβός κ.λπ. Επίσης, τόσο στο παρόχθιο δάσος, όσο και στις γύρω υγρές περιοχές συναντώνται 10 περίπου είδη αμφιβίων και περισσότερα από 20 είδη ερπετών.
Η Λίμνη Κερκίνη είναι ένα πολύτιμο οικοσύστημα με πλήθος αξιών. Οι κυριότερες είναι:
Τα κυριότερα προβλήματα του υγροτόπου, σχετίζονται με τις χρήσεις του νερού. Η προστασία της Λίμνης Κερκίνης εξαρτάται άμεσα από τη συνετή χρήση του νερού, ώστε να διασφαλίζονται στο μέγιστο δυνατό βαθμό όλες οι λειτουργίες και οι αξίες του υγροτόπου. Η μονοδιάστατη θεώρηση της Κερκίνης ως απλού ταμιευτήρα νερού, που υπάρχει μόνο για να ικανοποιεί τις αρδευτικές ανάγκες, είναι ασφαλώς ξεπερασμένη. Το ίδιο ισχύει και για την άποψη της "απόλυτης προστασίας" της λίμνης που δεν λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες των κατοίκων.
Εκτός από τα προβλήματα που προκαλούνται από την έλλειψη συνολικής διαχείρησης του νερού, η Λίμνη Κερκίνη κινδυνεύει να χάσει πολλά από τα γνωρίσματα της εξαιτίας και άλλων απειλών. Κυριότερες θεωρούνται: Ο μεγάλος όγκος των φερτών υλών,που μεταφέρει ο Στρυμόνας, κατακάθεται στη λίμνη προσχώνοντας την με περίπου 1.000.000 κυβικά μέτρα ετησίως, μειώνοντας τη χωρητικότητα της σε νερό και επιδρώντας αρνητικά στις λειτουργίες του υγροτόπου.
Η Κερκίνη ξεχωρίζει γιατί:
Στον ακριτικό νομό των Σερρών υπάρχει ένας από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της Ελλάδας.
Ας τον διαφυλάξουμε.
Είναι και πρέπει να μείνει για πάντα δικός μας θησαυρός.
Τη σύνταξη του φυλλαδίου αυτού (σ.σ. στην πρωτότυπη μορφή του), επιμελήθηκε ομάδα, που ορίσθηκε μετά από κοινή σύσκεψη της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Σερρών και της Ομάδας Οικολογίας του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Σερρών, 1993.
Βαβαλέκας Κωνσταντίνος (Δασολόγος)
Προϊστάμενος ΠΣΕΑ, ως εκπρόσωπος της Επιτροπής Περιβάλλοντος,
Γιαννογλούδης Βασίλειος (Μαθηματικός),
Πολυτίδης Απόστολος (Πολ. Μηχανικός)
Προϊστάμενος του Τμ. Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών Νομαρχίας Σερρών,
Τάτση - Τσαϊρα Κωστούλα (Βιολόγος)
Υπεύθυνη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Σερρών.
Το φωτογραφικό υλικό προέρχεται τόσο από το πρωτότυπο φυλλάδιο, όσο και από το πλουσιότατο αρχείο του Foto-ΚΛΙΚ.